Zorunlu Deprem
Sigortası

Depremin yol açtığı maddi yıkımların insanlar üzerindeki etkisini en aza indirme amacı ile devlet tarafından Doğal Afet Sigortaları Kurumu kurulmuştur. Kısaca “DASK” adıyla bilinen Zorunlu Sigortası’nın temel amacı özel sigorta şirketleri ile devletin işbirliği içerisinde oluşturmuş oldukları deprem teminat sistemini düzenlemek ve denetlemektir. DASK poliçesinin işlevi, olası bir deprem durumunda kişilerin maddi zararlarının nakit şekilde karşılanmasıdır. DASK devlet tarafından zorunlu hale getirilmiş bir sigorta türüdür.

DASK'ın zorunlu olarak yaptırılmasında aşağıdaki maddeler amaçlanır;

1. Ülkemizdeki sağlıklı yapılaşmaya katkıda bulunmak.
2. Bütün konutları depreme karşı güvence altına almak.
3. Devletin, depremden kaynaklanan giderlerini azaltmak ve aynı zamanda oluşabilecek hasarlar için bir fon oluşturmak.
4. Mali hasarların yükünü paylaşmak.
5. Toplumumuzun genelindeki sigorta bilincinin gelişimine katkıda bulunmak.

1999 Gölcük depreminden itibaren DASK bütün konutlar için zorunlu hale getirilmiştir. Ülkemizin deprem tehlikesi altında olduğu, güncel deprem haritaları incelendiği zaman da anlaşılmaktadır. Ülkemizin genelinde farklı tehlike derecelerine sahip fay hatları ve deprem alanları bulunmaktadır. Nüfusumuzun %98’i de bu bölgelerde yaşamına devam etmektedir. 1999 depreminde büyük hasarlar alan Marmara Bölgesi’nden sonra DASK, adres fark etmeksizin her konut için zorunlu hale getirilmiştir. Bu sayede tekrar edebilecek olası bir deprem sonrasında zarara uğrayan maddi hasarların tümü DASK tarafından karşılanır.

Ülke genelindeki tüm konutların ve iş yerlerinin DASK sigortası yaptırmaları zorunludur. Zorunlu Deprem Sigortası yapılırken, DASK adres koduna ihtiyaç duyulmaktadır. DASK Adres Kodu Türkiye sınırları içerisinde bulunan kayıtlı tüm konutların sahip oldukları bir çeşit kimlik numarasıdır. DASK Adres Kodunun bir diğer adı da UAVT numarasıdır. UAVT numarası ile ülke genelinde bulunan tüm konutların özellikleri, sahipleri ve bulundukları yer bilgilerine ulaşılabilmektedir. Bu numara sayesinde Zorunlu Deprem Sigortası yapılırken konutlarla ilgili bilgilere zamandan tasarruf edilerek ulaşılabilmektedir.

DASK Adres Kodu sorgulaması birçok farklı şekilde yapılabilmektedir. Kişiler DASK Adres Kodlarına, bağlı bulundukları belediyelerden, nüfus müdürlüklerinden veya mahalle muhtarlarından, Nüfüs Genel Müdürlüğü’nden, Doğal Afet Sigortaları Kurumu’nun resmi internet sitesi aracılığı ile ve e-devlet uygulaması üzerinden ulaşabilmektedirler. DASK Adres Kodu sorgulaması kişiler için tamamen ücretsiz olan bir uygulamadır.

Devlet tarafından tüm konut ve işyerleri için zorunlu tutulan Zorunlu Deprem Sigortası fiyatlandırması bazı faktörlere göre hesaplanmaktadır. DASK prim hesaplaması yapılırken Türkiye’nin 7 risk bölgesi ve 2 farklı yapı tarzı göz önünde bulundurulmaktadır. Fiyat tarifesi her sene güncellenmektedir. DASK primleri hesaplanırken tarife fiyatı ile teminat tutarı çarpılmaktadır. Teminat tutarı ise yapı tarzına göre tespit edilmiş olan metrekare birim maliyeti ile dairenin brüt metrekaresi çarpılarak hesaplanmaktadır. Konutların yapı tarzına ve bulundukları risk bölgesine göre değişen DASK fiyatları için en uygun bilgiye Doğal Afet Sigortaları Kurumu’nun internet sitesinden veya sigorta şirketlerinden ulaşılabilmektedir.

Zorunlu Deprem Sigortası fiyatları belirlenirken Zorunlu Deprem Sigortası Tarife ve Talimatı baz alınmaktadır. DASK fiyatları bazı temel faktörler göz önünde bulundurularak hesaplanmaktadır. Bu faktörler şu şekildedir:

1. Binanın yapı tipi
2. Binanın kat sayısı
3. Binanın ruhsat yılı
4. Binanın bulunduğu il
5. Binanın bulunduğu ilçe
6. Binanın bulunduğu köy-bucak
7. Binanın bulunduğu mahalle
8. Binanın brüt yüzölçümü

Bu faktörlere bağlı olarak fiyatları değişebilen Zorunlu Deprem Sigortası birçok kamu ve özel bankalar aracılığı ve sigorta şirketleri aracılığı ile yapılabilmektedir. Ancak kişilerin maddi kayıplarının poliçe limitleri ile belirlenen ölçüde karşılanabilmesini sağlayan Zorunlu Deprem Sigortası fiyatları sigorta şirketlerine göre fiyat değişikliği göstermemektedir.

Olası bir deprem durumunda tüm konut ve işyerleri güvence sağlayan ve devlet tarafından zorunlu hale getirilmiş olan Zorunlu Deprem Sigortası fiyatlarında 2024 yılı itibari ile güncellemeler yapılmıştır. Ayrıca Doğal Afet Sigortaları Kurumu iki yapı türü için de farklı metrekare bedeli belirlemektedir. Bu fiyatlandırma betonarme yapılar için 3.016 TL iken, diğer yapılar için 2.080 TL’dir. En uygun DASK teklifleri almak için sigorta acentelerinden çok daha detaylı olarak bilgi alınabilmektedir.

Birçok kamu ve özel bankalar aracılığı ile yapılabilen DASK sigortası sigorta acenteleri aracılığı ile de yapılabilmektedir. Zorunlu Deprem Sigortası yaptırmak isteyen kişilerden DASK için gerekli belgeler istenmektedir. DASK için gerekli olan evrakların temin edilmesinden sonra DASK başvurusu yapılabilmektedir. DASK başvurusunun onaylanmasının ardından sigorta sahipleri, Doğal Afet Sigortaları Kurumu’nun resmi internet sitesi üzerinden DASK poliçe no sorgulama, DASK hasar sorgulama ile DASK adres sorgulama işlemlerini gerçekleştirebilirler.

Kişiler kendilerine en yakın olan sigorta acenteleri aracılığı ile Zorunlu Deprem Sigortası yaptırabilirler. DASK, sigorta acenteleri dışında banka şubeleri aracılığı ile de yapılabilmektedir. Birçok özel ve kamu bankası DASK poliçesi düzenlemektedir. Zorunlu Deprem Sigortası yapılırken kişilerden DASK poliçesi için gerekli evrakların temin edilmesi gerekmektedir. Gerekli evrakların temin edilmesinin ardından DASK başvuru işlemleri gerçekleşmektedir. DASK poliçeleri yıllık olarak düzenlenmekte ve her yıl poliçe süresi sona ermeden yenilenmesi gerekmektedir.

DASK'ın tüm konutlar için zorunlu olması “DASK’ı ev sahibi mi kiracı mı yaptırmalı?” konusunu gündeme getirmektedir. Zorunlu Deprem Sigortası ev sahiplerinin kendi adlarına yaptırabilecekleri türden bir sigorta çeşididir. Kiracılar kendi adlarına DASK yaptıramamaktadırlar. Ancak sigorta ettiren olarak ev sahiplerinin adına Zorunlu Deprem Sigortası yaptırabilmektedirler. Bu durumda ev sahibinin T.C. kimlik numarası sigorta poliçesinde belirtilmektedir ve ev sahibi sigortalı durumundadır. Bu durumda kiracılar kendi adlarına DASK yaptırmış olarak kabul edilmemektedirler. Muhtemel bir deprem meydana geldiğinde, tazminat tapuda “hak sahibi” şeklinde belirtilmiş olan kişiye ödenmektedir. Kiracıların yaptırdıkları Zorunlu Deprem Sigortası’nda, sigorta primleri ev sahibi tarafından ödenebilmekte veya kiracılar kiradan bu ödenen bu sigorta primini düşebilmektedir.

DASK için bankalara ve sigorta şirketlerine başvuru yapılırken başvuru için gerekli evraklar istenmektedir. Bu evraklar şunlardır:

DASK sigortası yaptıracak kişinin;

1. Adı soyadı
2. Adresi
3. Telefonu
4. T.C kimlik numarası
5. Vergi kimlik numarası

Sigortalanacak binanın;

1. Açık adresi
2. Tapu bilgileri
3. İnşa yılı
4. Yapı tarzı
5. Toplam kat sayısı
6. Hasar durumu

Sigortalanacak dairenin,

1. Dairenin yüz ölçümü
2. Dairenin kullanım şekli

1999 Gölcük depreminin meydana getirdiği büyük yıkımın ardından devlet tarafından zorunlu hale getirilen DASK olası bir depreme karşın kişilerin maddi kayıplarını güvence altına almaktadır. Deprem ve depremin yol açtığı yangın, patlama, yer kayması ve tsunami gibi doğal afetlerin neden olduğu maddi kayıplar, sigorta poliçesinde belirtilen limitler ölçüsünde nakit olarak karşılanmaktadır. Yıkıcı bir depremin ardından konutun kısmi veya tamamının zarar görmesi durumunda Zorunlu Devlet Sigortası kişileri teminat altına almaktadır. DASK (Zorunlu Deprem Sigortası), olası bir deprem durumunda binaların birçok tamamlayıcı kısımlarında oluşabilecek olan hasarları karşılamaktadır. DASK kapsamında bulunan bölümler şunlardır:

1. Bina temelleri
2. Ana duvarlar
3. Bağımsız bölümleri ayıran ortak duvarlar
4. Bağımsız bölümleri ayıran taban ve tabanlar
5. Merdivenler
6. Bahçe duvarları
7. İstinat duvarları
8. Koridorlar
9. Çatılar
10. Sahanlıklar

Binanın tamamlayıcı tüm kısımları için geçerli olan DASK konutta oluşabilecek tüm hasarları güvence altına almaktadır. Zorunlu Deprem Sigortası’nda oluşacak her bir hasar için %2 oranında DASK muafiyeti uygulanmaktadır. Poliçe bedelinin %2’sini geçmeyen maddi hasarlardan DASK kurumu muaf tutulmaktadır.

Sigortalı olan kişinin konutunda meydana gelen deprem hasarı sonrasında, sigortalı bulunan kişinin DASK’a hasar ihbarı yapması gerekmektedir. Doğal Afet Sigortalar Kurumu’na bu hasar ihbarının ulaşmasının ardından, kurum tarafından görevlendirilmiş olan alanında uzman kişiler deprem ve depremin yol açtığı tsunami, yer kayması, infilak, patlama gibi sonuçlar sonucu konutta meydana gelen hasarlar ile ilgili birtakım incelemelerde bulunmaktadır. Uzmanların incelemelerinin ardından DASK hasar ödemesi miktarı belirlenmektedir. DASK geri ödemeleri sigortalı olan kişinin banka hesabına bir ay içerisinde ödenmektedir.

Konutlara DASK sigortası yaptırabilmek için de DASK genel şartları göz önünde bulundurulmaktadır. Eğer bina daha önce oluşmuş bir depremde hasar almışsa bile DASK kapsamı içerisinde almış olduğu hasar oranına göre değerlendirilmektedir. Deprem sonucu hasar oluşmuş binalar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından üç kategoriye ayrılmaktadır. Bunlar hafif dereceli hasarlar, orta dereceli hasarlar ile ağır dereceli hasarlardır. Hafif hasarlı olan binalar sigortalanırken sigortalı olacak kişinin isteğine göre poliçe düzenlemesi yapılmaktadır. Orta hasarlı binalar sigortalanırken ise binadaki hasarların onarılması veya binaların güçlendirilmesi gereklidir. Resmi belgelerin hazırlanmasının ardından bu belgeler Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na sunulmaktadır. Eğer bakanlık söz konusu olan binanın oturulmaya elverişli olduğu raporunu verirse bina sigortalanabilmektedir. Ağır hasarlı binalarla ilgili resmi kurumlar yıkım kararı almaktadır. Bu binaların sigortalanması mümkün olmamaktadır.

DASK poliçe başlangıç tarihinden itibaren 1 yıl süresince, meydana gelebilecek olası bir depremin ağır maddi yıkımlarına karşı kişileri korumaktadır. DASK sigortasının geçerlilik süresi 1 yıldır. Poliçe süresi dolmadan her sene yenilenmesi gerekmektedir. DASK poliçe yenilemesi her yıl devam ettirilmelidir. DASK sigortası yaptırma ve DASK yenileme işlemleri bağlı bulunulan bankalar veya sigorta acenteleri aracılığı ile yapılabilmektedir. Zorunlu Deprem Sigortası poliçe yenileme işlemleri DASK numarası aracılığı ile bankaların veya sigorta şirketlerinin internet sitelerinden online olarak yapılabildiği gibi çağrı merkezi numaralarından da yapılabilmektedir.

Zorunlu DASK kişilere çeşitli ödeme imkanları sunmaktadır. DASK ödemesi nasıl yapılır?” konusu, DASK'ın hangi yolla yapıldığına göre değişmektedir. Zorunlu Deprem Sigortası bankalar ve sigorta acentaları aracılığı ile yapılabilmektedir. Kişiler nakit, banka veya kredi kartı ile DASK ödemesi yapabilmektedirler. DASK poliçesi hangi banka aracılığı ile oluşturuldu ise DASK online ödeme sistemi ile ödeme yapılabilmektedir. DASK ödemeleri ile yakından ilişkili bir diğer konu ise DASK ödemelerinin aylık mı yıllık mı olduğudur. Zorunlu Deprem Sigortası ödemeleri her yıl poliçe süresi dolmadan yıllık olarak ödenebilmektedir. Kişiler e-devlet üzerinden de deprem sigortası sorgulama işlemlerini yapabilmektedirler.

Ev deprem sigortaları kişilerin sahip oldukları veya oturdukları konutları depremin yol açabileceği türlü yıkımlardan ve hasarlardan korumaktadır. Zorunlu sigorta ve isteğe bağlı olan sigortalar olmak üzere iki farklı çeşitte sigorta yapılabilmektedir. Beklenmedik yıkımlara, hasarlara karşı güvence niteliğinde olan sigortalar DASK yani Zorunlu Deprem Sigortası ve Konut Sigortası ile sağlanmaktadır. Zorunlu Deprem Sigortası ile Konut Sigortası arasındaki temel farklılıklar şunlardır:

1. DASK zorunlu olduğu için iptal edilmesi mümkün değildir. Konut sigortası isteğe bağlı olarak sigorta şirketleri tarafından yapıldığı için kişinin istediği takdirde iptal edilebilmesi mümkündür.
2. DASK’ın kişilere sağladığı güvencenin limiti bulunur ancak konut sigortası kişisel tercihlere ve ihtiyaçlara göre hazırlanması sebebi ile içerisinde ek teminatlar bulundurabilmektedir.
3. DASK poliçesi primleri her yıl açıklanan tarifeye göre belirlenirken, konut sigortasında kişisel ihtiyaçlara göre belirlenmektedir.
4. DASK yalnızca depremin ve depremin yol açtığı hasarlara karşı güvence sağlarken, konut sigortası deprem, yangın, su baskını ve sel gibi sorunlara karşı da teminat sunmaktadır.
5. Olası deprem durumunda hasar görmüş konutun maddi zararı limiti aşıyor ise DASK tarafından karşılanmamaktadır. Konut sigortası ise deprem teminatını kapsamakta ise, sigorta şirketi limit üstündeki miktarı tamamlamaktadır.
6. DASK poliçesi deprem ve depremin yol açtığı maddi hasarlara karşı konutları güvence altına alırken, konut sigortasında poliçeler, poliçe sahiplerinin ihtiyaç ve talepleri doğrultusunda daha geniş kapsamlı olabilmektedir.

1. DASK zorunlu mu cezası var mı?

   17 Ağustos 1999 tarihli Kocaeli ve 12 Kasım 1999 Düzce depremlerinin ardından 587 sayılı Zorunlu Deprem Sigortası Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile 27 Eylül 2000 tarihinde deprem sigortası zorunlu hale getirilmiştir. DASK tüm konutlar için zorunlu olmakla birlikte yaptırılmadığı durumda herhangi bir cezası bulunmamaktadır.

2. DASK ne işe yarar?

   DASK’ın temel amacı olası bir deprem durumunda ev veya işyeri sahiplerinin büyük maddi zararlarla karşılaşmalarını engellemektir. DASK sigortası depremin ve depremin dolaylı olarak meydana getirdiği yer kayması, infilak ve tsunami gibi doğal afetlerin meydana getirdiği maddi yıkımın büyük bir bölümünü karşılamaktadır.

3. DASK ne demek?

   DASK konutları ve DASK’a tabii iş yerlerini deprem ve depremin yol açabileceği tsunami, yer kayması ve patlama gibi doğal afetlere karşı güvence altına alan bir sigortadır.

4. DASK numarası nedir?

   DASK numarası ile poliçe bilgilerinin detayları görüntülenebilmekte ve DASK yenileme işlemleri yapılabilmektedir. E-devlet üzerinden DASK bilgileri sorgulama ve poliçe no sorgulama işlemleri yapılabilmektedir. DASK numarasıni bilmeyen ve öğrenmek isteyen poliçe sahipleri Alo DASK 125 hattından T.C kimlik numarası veya adres bilgileri girişlerini yaptıktan sonra DASK numaralarını öğrenebilmektedirler.

5. DASK yenilenmezse ne olur?

   DASK, devlet tarafından tüm konutlar ve işyerleri için zorunlu tutulan bir sigortadır. DASK sigortası bulunmayan taşınmazların su, elektrik ve doğalgaz gibi abonelik başvuruları onaylanmamaktadır.

6. DASK ne kadar öder?

   Deprem sonrasında oluşan hasarlarla ilgili olarak ödenecek tutar konutun metrekare bedeli ile konutun metrekaresinin çarpılması sonucunda belirlenmektedir. 2024 yılı itibariyle ödenecek tutarın 640.000 TL’yi geçmemesi gerekmektedir. Yıkılmış olan meskenin yeniden inşa edilmesi durumunda ise maliyet DASK’ın teminat tutarını aşmakta ise, sigortalı olan kişi aşan tutar için ek teminat hakkına sahip olabilmektedir.